6 Nisan 2009 Pazartesi

VERTİGO


Vertigo, iç kulak iltihabı veya bazı başka rahatsızlıklar nedeniyle ortaya çıkan baş dönmesidir. Bazen içinde bulunulan ortam da tetikleyici olabilir. Örneğin deniz üzerinde uçan bir pilot uçuş süresi uzadıkça engin bir maviliğin içinde kaybolabilir. Vertigonun ortaya çıkmasını sağlayan bir başka etken daha vardır: Korku. Ve Tanrı'ya şükürler olsun ki Alfred Hitchcock korkudan beslenir.

Vertigo, ustanın 1958 yılında çektiği zamanında pek kıymeti bilinmemiş ama zaman geçtikçe değeri anlaşılmış bir başyapıt. İsimden anlaşılacağı üzere hikayenin temeline vertigo gelip oturmuş, neredeyse bütün film vertigodan kaynaklanan bir defo üzerine inşa edilmiş. Filmin temposuna göre etkinliği artan ya da azalan, film için bestelenmiş orjinal müzikler, bıçak gibi keskin sahneler ve bir dehanın sıradan insanlardan nasıl ayrıldığını gösteren kamera kullanımı. Kamera kullanımı derken teknik bilgiye sahipmişim izlenimi bırakmak istemem. Ama filmin başrollerinde gördüğümüz James Stewart ile Kim Novak'ın filmin ikinci bölümünde yer alan öpüşme sahnesinde dönen kamera, James Stewart'ı (filmdeki adıyla Scottie'yi)bir yandan tutkulu bir aşık olarak resmederken bir yandan da akıl sağlığının sınırlarında dolaştığını gösterir. Bunu anlamak için teknik bilgiye gerek yok..

Teknik bilgi demişken; filmi izledikten sonra okuduğum bir sürü yazıda ustanın vertigonun kurbanına verdiği hissi seyirciye yaşatmak için başvurduğu hızlı hareket eden kameranın zoom yapması hareketine Vertigo Hareketi dendiğini belirtmek isterim.

Neyse, onu bunu bilmem de, mutlaka görülmesi, izlenmesi gereken bir filmdir, onu gönül rahatlığıyla derim bak.

1 yorum:

Estar Abi dedi ki...

Bir ekleme de benden. Bu filmde kullanılan dolly in zoom out hareketi sinema tarihinde ilktir ve daha sonra birçok sinematograf bunu denemiştir.

Hitchcock, vertigo etkisini oluşturabilmek için uzun uzun düşünüp bu fikre ulaşmış. İlgili sahnelerde aynı anda zoom yapan kamera hızla geriye doğru çekilerek vertigo efekti sağlıyor.

Bu filmde renklerle oluşturulan duygusal hal daha sonra Marnie'de de bol bol kullanılmıştı ayrıca.